وظایف، انتظارات و مطالبات دانشگاهیان و نخبگان نسبت به انتخابات و مجلس
میزگرد "انتخابات، خوزستان و دانشگاه" با حضور حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدمحسن شفیعی رئیس دفاتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌های خوزستان، دکتر علی‌حسین حسین‌زاده رئیس دانشگاه جامع علمی‌کاربردی خوزستان و دکتر اسماعیل ایدنی رئیس دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز در ایسنای خوزستان برگزار شد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) منطقه خوزستان، در ابتدای این میزگرد حجت‌الاسلام‌والمسلمین سید محسن شفیعی رئیس دفاتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌های استان در پاسخ به اهمیت حضور و نقش دانشگاهیان در انتخابات، با بیان این‌که انتخابات برای مردم یک فرصت ستودنی است، اظهار کرد: نقش‌آفرینی مردم در تعیین سرنوشت خود و رقم‌زدن مسیر کشور، چیزی است که تا پیش از انقلاب اسلامی در ایران سابقه‌ای برای آن نمی‌شناسیم و حتی در تاریخ کشورمان سابقه به توپ بستن مجلس توسط استبداد هم وجود دارد، بنابراین اگر بگوییم انتخابات موهبتی است که انقلاب اسلامی به ملت ایران عطا کرده است کلام دور از واقعیت و بیگانه‌ای بر زبان جاری نکرده‌ایم.
اهمیت اصل انتخابات و نقش‌آفرینی مردم نباید مورد غفلت قرار گیرد
وی یادآور شد: بر این اساس است که مشاهده می‌کنیم امام (ره) آن‌چنان به مقوله انتخابات اهمیت می‌دادند که حتی در وصیت‌نامه سیاسی‌الهی خویش عنوان کردند "وصیت من به ملت ایران این است که در همه انتخابات شرکت کنند"؛ بنده معتقدم فارغ از کاندیداها، رأی‌دهندگان و گرایش‌های مربوطه، اهمیت اصل انتخابات و نقش‌آفرینی مردم در تعیین سرنوشت آن‌ها نباید مورد غفلت قرار گیرد.
رئیس دفاتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌های خوزستان با اشاره به این‌که به‌طور طبیعی هر پدیده و دستاورد بسته به میزان بزرگی و اهمیت آن با خطرهای جدی و آسیب هایی نیز مواجه خواهد بود، تصریح کرد: اگر از آسیب‌های انتخاباتی صحبت می‌کنیم، اگر نگران بداخلاقی‌ها در جریان انتخابات هستیم و اگر نسبت به برخی روش‌های تبلیغاتی نقد داریم، به این دلیل است که این فرصت ارزشمند به‌هیچ‌وجه نباید با اشکال و آسیب مواجه شود.
مجلس متخصص آشنا به مجاری امور مایه اعتلای کشور است
شفیعی با بیان این‌که لازم است ملت ما با حضور پرشور و منسجم در انتخابات وارد شوند، به‌درستی انتخاب کنند و از نتایج انتخاب درست خود نیز بهره‌مند شوند، گفت: بدون تردید انتخاب یک مجلس کارآمد، کارشناس و مؤثر روند رشد و تعالی کشور را تسریع خواهد کرد و یک مجلس متخصص آشنا به مسائل و مجاری امور مایه اعتلای کشور خواهد شد.
وی با اشاره به اهمیت بسیار بالای نقش مجالس (اعم از مجلس شورای اسلامی، مجلس خبرگان رهبری و شوراهای اسلامی شهر و روستا) در تعیین سرنوشت کشور، تبیین این اهمیت را با نخبگان جامعه دانست و خاطرنشان کرد: این امر غریبی نیست که بگوییم آحاد مردم درعین‌حال که در متن مسائل قرار دارند، به‌طور طبیعی شاید به دلیل گرفتاری‌های روزمره و ابعاد مختلف زندگی فرصت نداشته باشند به برخی پیچیدگی‌ها توجه کنند که در این موارد نقش نخبگان جامعه در تشریح و تبیین امور برای آحاد مردم تعیین‌کننده است.
نخبگان چشم‌اندازهای فرارو را به‌درستی به جامعه منتقل کنند
رئیس دفاتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌های خوزستان با ارائه تعریفی از نخبگان، ادامه داد: نخبگان جامعه کسانی هستند که چشم‌اندازهای فرارو را می‌بینند و اگر آن را در زمان خود و به‌درستی به جامعه منتقل کنند، جامعه از خطرها عبور خواهد کرد.
شفیعی تصریح کرد: اگر امام عزیز در اعلام موضع نسبت به آغاز جنگ تحمیلی لحظه‌ای دچار تزلزل یا خطای محاسبه می‌شدند، معلوم نبود امروز کیان ملک و ملت به چه وضعیتی سرانجام پیدا می‌کرد؛ امام (ره) به‌درستی تشخیص دادند، مردم را به ایستادگی فراخواندند، از نظر روحی به مردم جهت دادند و درنهایت نتیجه هشت سال مقاومت و ایستادگی، سربلندی امروز ملت ایران است.
وی با بیان این‌که ملت ما می‌تواند به خود ببالد که در هشت سال جنگ تحمیلی یک وجب از خاک این کشور کم نشد، اظهار داشت: این در حالی است که در تاریخ کشور می‌خوانیم برخی سلاطین و پادشاهان قاجار برای تأمین هزینه‌های سفر خود به فرنگ و دیدن اروپا، بخش‌هایی از خاک این کشور را واگذار کردند، یا اجاره دادند و یا فروختند اما ملت ما در هشت سال دفاع مقدس مقاومت کردند و ذره ای از جغرافیای کشور تغییر نیافت، این نقش تعیین‌کننده و تأثیرگذار یک رهبر آگاه و بصیر بود که حرکت ملت را این‌گونه جهت داد.
رئیس دفاتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌های خوزستان خاطرنشان کرد: برای دانشگاه‌ها به‌عنوان بخشی از نخبگان جامعه، دو عرصه فعالیت در انتخابات می‌توان تصویر کرد؛ نخست تبیین شرایط برای جامعه اعم از تبیین شرایط و موقعیت کشور، تبیین جایگاه آن انتخابات و تبیین ویژگی‌های کاندیدای اصلح و شایسته و دوم حضور دانشگاهیان در این عرصه و خود را در معرض انتخاب شدن قرار دادن به‌عنوان بخشی از نخبگان جامعه است.
دانشگاهیان نگاه مردم به انتخابات را به یک نگاه سطح بالا تبدیل کنند
شفیعی تصریح کرد: در این خصوص که نخبگان موظف‌اند خود را در دسترس قرار دهند، اکنون و در آستانه برگزاری انتخابات دیگر زمان و فرصت لازم وجود ندارد اما در بخش اول این وظایف هنوز فرصت برای نقش‌آفرینی وجود دارد که اساتید دانشگاه‌ها همانند علمای حوزه و دیگر گروه‌های مرجع جامعه، به مردم کمک کنند تا نگاه آن‌ها به انتخابات و انتخاب نمایندگان به یک نگاه سطح بالا تبدیل شود.
وی بابیان این‌که مطالبات به‌خصوص در مجلس شورای اسلامی باید مطالبات حداکثری و متعالی باشد، اظهار کرد: در رتبه‌بندی جایگاه سه قوه‌ی اداره‌کننده کشور در واقع اولویت با قوه مقننه است؛ این مجلس است که قوانین را تصویب می‌کند و سپس دولت آن را اجرا و دستگاه قضایی تخلفات آن را رصد می‌کند بنابراین اگر این شروع یک آغاز عالمانه و جامع باشد به‌طور طبیعی دیگر مسائل نیز بهتر پیش خواهد رفت.
رئیس دفاتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌های خوزستان خاطرنشان کرد: در حقیقت نقش نخبگان جامعه به‌خصوص بخشی از نخبگان که دانشگاهیان، اساتید و گروه‌های دانشگاهی هستند در این شرایط و آزمون بزرگ نقش بسیار تعیین‌کننده‌ای است که سطح نگاه جامعه را بالا ببرند.
بزرگ‌ترین مسئولیت نخبگان؛ ایجاد مطالبات حداکثری در فضای گفتمانی جامعه
شفیعی بابیان این‌که گاهی در فضای گفتمانی جامعه نگران می‌شوم از این‌که نگاه به مجلس به سمتی جهت می‌یابد که همه‌چیز به‌جز قانونگذاری، نقش دستگاه تقنینی و تأثیرگذاری قانون در رشد کشور، پیرامون آن مطرح می‌شود، تصریح کرد: در این شرایط نخبگان می‌توانند بر هدایت گفتمان عمومی تأثیرگذار باشند و جامعه را به سمتی جهت دهند که مطالبات حداکثری در فضای گفتمانی جامعه مطرح شود.
وی عنوان کرد: درواقع باید از کاندیداهای نمایندگی مجلس شورای اسلامی پرسیده شود که برای جبران خلأهای قانونی، رشد قانون و توسعه قانون‌گرایی و قانون‌مداری در کشور چه برنامه‌ای دارند؛ این کار به‌خصوص در فضای تبلیغی و عمومی که نگاه‌ها و مطالبات معمولاً نگاه‌های سطحی است، شاید بزرگ‌ترین مسئولیتی باشد که نخبگان جامعه بر عهده دارند که مردم را به این جهت توجه دهند.
اهمیت خاص مجلس به‌عنوان قلب تپنده مردم‌سالاری
همچنین در ادامه این میزگرد دکتر علی‌حسین حسین‌زاده رئیس دانشگاه جامع علمی‌کاربردی خوزستان، در خصوص نقش و جایگاه دانشگاهیان در انتخابات اظهار کرد: در ادبیات سیاسی، پارلمان یا مجلس قلب تپنده دموکراسی یا مردم‌سالاری است و از این لحاظ پارلمان در جامعه نوین یا مدرن از اهمیت خاصی برخوردار و دارای یک نقش تعیین‌کننده در سیاست‌ها و برنامه‌های یک کشور یا نظام است.
وی افزود: از منظر دیگر پس از پیروزی انقلاب اسلامی انتخابات به معنای واقعی آن در کشور برگزار شد و آحاد جامعه هم از منظر یک رویکرد مدنی و تکلیف شرعی به این امر توجه دارند، چنانچه بزرگان کشور در حوزه دین نیز بر وجوب شرکت در انتخابات بارها و بارها تأکید کردند؛ از این حیث است که شاهد هستیم پس از پیروزی انقلاب مردم با رغبت و با پیروی از رهنمودهای بزرگان در انتخابات آزاد و سالم کشور در مقاطع مختلف حضور بسیار پرشور و پررنگی را به نمایش گذاشتند.
رأی مردم مبتنی بر آگاهی از وضعیت روز کشور و جهان است
رئیس دانشگاه جامع علمی‌کاربردی خوزستان خاطرنشان کرد: با توجه به شرایط خاص هر مقطع و ویژگی‌های آن دوران نیز مردم نشان دادند که رأی آن‌ها یک رأی احساسی نیست بلکه مبتنی بر آگاهی و اطلاع از وضعیت و مسائل روز کشور و جهان است؛ به‌این‌ترتیب نهاد انتخابات در جامعه ما شکل گرفت که به‌عنوان یک شیوه در واگذاری مناصب در کشور از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و باید آن را به همین شکل پاس بداریم و همان‌طور که رهبر معظم انقلاب اشاره کردند به دنبال مشارکت حداکثری مردم و ترویج آن باشیم.
وی بابیان این‌که دانشگاه به‌عنوان یکی از گروه‌های مرجع اجتماعی در تاریخ انتخابات پس از انقلاب اسلامی یکی از نهادهای تأثیرگذار بر انتخابات بوده است، گفت: اعتمادی که مردم به نهاد دانشگاه در کشور دارند موجب شده است که نگاه دانشگاه به انتخابات از جایگاه ویژه‌ای برخوردار باشد و علی‌رغم وجود تفاوت‌های دیدگاهی در درون دانشگاه‌ها که یک امر طبیعی است اما کلیت دانشگاه به‌عنوان یک گروه مرجع که همواره به دنبال افزایش مشارکت مردم و مشروعیت‌بخشی به نظام بوده است، هم از منظر رهنمود دادن در بسیاری مسائل و هم مشخص کردن حوزه‌ها مورد استقبال مردم واقع شود.
افزایش تعداد نمایندگان دارای کرسی استادی، از شاخصه‌های مثبت مجلس
حسین‌زاده تصریح کرد: اگر از مجالس کشور از ابتدا تا به امروز آمار دقیقی گرفته شود، تعداد کسانی که در تعریف آن‌ها را معلم نام می‌بریم، خواه استاد دانشگاه، مدرس حوزه علمیه و معلم آموزش‌وپرورش حجم وسیعی از نمایندگان مجلس را تشکیل داده‌اند و امروز نیز شاهدیم تعداد نمایندگان دارای کرسی استادی در دانشگاه روزبهروز در پارلمان ما افزایش پیدا می‌کند و به‌عنوان یکی از شاخصه‌های مثبت مجالس مختلف از آن نام‌برده می‌شود.
وی با بیان این‌که انتخابات به‌عنوان یک امر مشروعیت‌بخش به‌نظام از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و باید در شرایط مختلف برای این مشروعیت‌بخشیدن و جلب مشارکت حداکثری مردم اقدام کنیم، خاطرنشان کرد: باید از شیوه‌های مختلف موجود برای فراهم کردن شرایط لازم استفاده کنیم و انتخابات آزاد و سالمی که در مسیر پس از پیروزی انقلاب در کشور نهادینه‌شده است را پاس بداریم؛ دانشگاهیان نیز خود به‌عنوان یک گروه مرجع باید حضور فعالی در انتخابات داشته باشند.
انتخابات؛ تنها نهادی که هیچ‌گاه در کشور تعطیل نشد
همچنین در ادامه این میزگرد دکتر اسماعیل ایدنی رئیس دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز، در خصوص چگونگی ایفای نقش فعال و هوشمندانه دانشگاهیان در انتخابات، اظهار کرد: در واقع انتخابات مجلس شورای اسلامی و خبرگان رهبری یکی از نهادهای انقلاب اسلامی است؛ اگر بخواهیم به ساختار ارزش‌هایی که پس از انقلاب اسلامی در کشور نهادینه شد نگاهی داشته باشیم، عرصه ای که علی‌رغم همه مشکلات و معضلات کشور خواه در شرایط دشوار جنگ تحمیلی یا قبل و پس از آن، هیچ‌گاه تعطیل نشد و در سخت‌ترین شرایط نیز اجراشد، عرصه انتخابات است.
وی با بیان این که انتخابات مراجعه به رأی و نظر مردم به‌عنوان تعیین‌کننده‌ترین عامل در سرنوشت کشور است، گفت: سخن امام (ره) که "مجلس در رأس امور است" و همچنین در آموزه‌های دینی پذیرش حکومت از جانب امام علی (ع) به‌علت اقبال مردم، بیانگر آن است که قوام همه ساختار هم در قانون اساسی و آموزه‌های دینی به حضور، مشروعیت و مقبولیتی است که مردم به حاکمان می‌دهند. در قانون اساسی نیز تمام نهادهای حاکمیتی چه انتخاب رهبری یا مجلس شورای اسلامی و ریاست‌جمهوری، با رأی مستقیم یا غیرمستقیم مردم بر سر کار می‌آیند، زمام امور را به دست می‌گیرند.
مراجعه به آرای مردم؛ از ارزش‌های نهادینه‌شده انقلاب اسلامی
رئیس دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز افزود: در واقع یکی از ارزش‌های نهادینه‌شده انقلاب اسلامی مراجعه به آرای مردمی است؛ خوشبختانه در این سال‌ها نگاه مردم به انتخابات جدی شده است و آحاد جامعه روزبهروز تأثیرگذاری رأی خود را در سرنوشت‌شان به‌طور عینی و ملموس مشاهده می‌کنند. تجارب و برخی افراط و تفریط‌ها در سال‌های گذشته به مردم نشان داد که انتخاب افراد با مواضع مختلف می‌تواند چه تأثیراتی را به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم بر زندگی آن‌ها داشته باشد و بدین سبب در انتخابات اخیر ریاست‌جمهوری، مشی اعتدال را انتخاب کردند.
رفع چالش‌های کنونی در گرو حضور مردم و دخالت‌دادن رأی آن‌ها در تصمیم‌گیری
ایدنی با بیان این‌که امروز نیز کشور ما در شرایط خاص و ویژه‌ای قرار دارد، تصریح کرد: این مجلس، اولین مجلس بعد از انتخابات 92 است؛ مجلس نقش بی‌بدیلی در قانونگذاری و نظارت بر دستگاه‌های اجرایی کشور بر عهده دارد و از سوی دیگر امروز کشور با چالش‌های عمده‌ای در حوزه‌های مختلف مواجه است که رفع آن‌ها جز با حضور مردم به‌عنوان صاحبان اصلی نظام و همه فرآیندهای انتخابات و دخالت‌دادن و تأثیرگذاری رأی آن‌ها در تصمیم‌گیری‌ها امکان‌پذیر نیست.
وی خاطرنشان کرد: در واقع رجوع به رأی مردم که در قانون اساسی پیش‌بینی شده است، یک اصل برای حل مشکلات است؛ در تمام بحران‌ها و معضلاتی که کشور با آن مواجه بوده است همواره حضور مردم خطرات و دشمنی‌ها را بر کشور کاهش داده است و توانسته مشکلات را رفع کند؛ امروز نیز چالش‌های بسیاری در حوزه اجرایی وجود دارد و کشور با مشکلات اقتصادی خاص، بحران‌های زیست‌محیطی مانند گردوغبار به‌خصوص در خوزستان، مسائل کم‌آبی و مشکلات حوزه سلامت مواجه است.
لزوم نقش‌آفرینی دانشگاهیان در تعریف ملاک‌ها و معیارهای انتخاب برای مردم
رئیس دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز با بیان این‌که به‌طور طبیعی رأی هوشمندانه مردم می‌تواند کمک شایانی در رفع مشکلات این حوزه‌ها داشته باشد، افزود: نقش دانشگاهیان در این زمینه به‌عنوان یکی از گروه‌های مرجع اجتماعی که مورد استناد جامعه قرار می‌گیرند و جامعه در داوری‌ها، باورها و قضاوت‌های خود به آن‌ها تأسی می‌کند و رأی و نظر آن‌ها را در تصمیم‌گیری خود دخالت می‌دهد و مورد احترام جامعه هستند، نسبت به عامه مردم بسیار خطیرتر است.
ایدنی تشویق و فراخوانی مردم به حضور پرشور در انتخابات به‌عنوان یک حق و وطیفه را اولین نقش دانشگاهیان عنوان کرد و گفت: باتوجه به این‌که جامعه دانشگاهی از گروه‌های مرجع اجتماعی است، این فراخوانی در مقایسه با تبلیغات عادی تأثیرات بسیار بیشتری دارد؛ دومین حیطه اثرگذاری و نقش‌آفرینی دانشگاهیان در انتخابات احصا و تبیین فاکتورها و مؤلفه‌های کلان در انتخاب و رأی دادن برای مردم است که نمایندگان باید مصادیق آن معیارها را داشته باشند.
وی ادامه داد: با توجه به این‌که دانشگاه‌ها در حوزه‌های مختلف کلان اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی فعالیت دارد، می توانند راهنمای خوبی برای تبیین و تعریف ملاک‌ها و معیارها و نه الزامأ مصادیق برای آحاد جامعه باشند.
انقلاب توان تحلیل و تبیین شرایط جامعه را در آحاد مردم بسیار بالا برده است
در ادامه این نشست حجت‌الاسلام‌والمسلمین شفیعی، درباره نقش دانشگاهیان در هدایت شعور سیاسی جامعه و انتخاب درست، تصریح کرد: نکته‌ای که لازم است در مقام قدرشناسی از انقلاب اسلامی به آن توجه کنیم، این است که انقلاب توان تحلیل و تبیین شرایط جامعه را در سطح آحاد مردم بسیار بالا برده است؛ به عبارت دیگر وقتی به متن مردم مراجعه می‌کنیم کمتر کسی را پیدا می‌کنیم که تحلیلی از مسائل داخلی و خارجی نداشته باشد. حال ممکن است که این تحلیل منطبق بر واقعیت‌ها باشد و شاید نباشد و آن را هم نپذیریم اما در مجموع مردم ایران مردم تحلیل‌گری هستند و این امر یک موهبت ارزشمند و مدیون روش رهبری امام بزرگوار است.
وی با بیان این‌که امام (ره) اساسی‌ترین و کلان‌ترین مسائل داخلی و خارجی را با آحاد مردم در میان می‌گذاشت، افزود: صحیفه امام معمولأ مخاطبان سخنرانی‌های امام را نیز ثبت کرده است و اگر به آن مراجعه کنیم، مشاهده می‌کنیم که مخاطبان قشری از عامه مردم هستند که امام به تناسب اقتضای آن روز یک مسأله کلان یا تعیین‌کننده داخلی و خارجی را در آن اجتماع مطرح می‌کنند و حاضران به نمایندگی از ملت ایران مخاطب دریافت یک پیام هستند.
رئیس دفاتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌های خوزستان ادامه داد: این منش امام سطح درک عمومی و فهم اجتماعی را بسیار بالا برده است که باید از آن پاسداری شود و نباید از آن کوتاه بیاییم؛ از همین رو در مقام آسیب‌ها نیز گاهی گلایه‌مند هستیم که چرا در فضای انتخابات باید طرح مسائل در گفته‌ها یا گفت‌وگوهای کاندیداها تا این اندازه نازل یا دارای زاویه انحراف با اصل موضوع باشد.
نطق‌های با مصرف رأی‌آوری جفا به شعور اجتماعی ملت است
شفیعی اظهار کرد: شخصی برای کاندیداتوری یک مجموعه حقوقی اقدام می‌کند اما وقتی به محتوای سخنان او توجه می‌کنیم، می‌بینیم که آن گفته‌ها با وظایف و مأموریت‌های مربوطه همخوانی ندارد و بعضی نطق‌ها تنها مصرف رأی‌آوری دارد؛ این رفتار جفا به شعور اجتماعی ملت است و نباید به آن رضایت بدهیم.
وی با تصریح بر این‌که در نهایت باید، یک زمانی نسبت به وعده‌ها و نطق‌ها برآشوبیم و افراد را پای میز محاسبه آوریم که چند درصد وعده‌های چهار یا هشت سال پیش شما، عملیاتی شده یا عملیاتی بوده است، گفت: تکرار این فضا و ادبیات موجب می‌شود که گفتمانی جدید با رویکرد عوامی و حداقلی شکل بگیرد که به هیچ‌وجه اتفاق خوشایندی نخواهد بود.
نقش اساتید و دانشگاهیان فراتر از حمایت از یک کاندیدا است
رئیس دفاتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌های خوزستان خاطرنشان کرد: نقش اساتید، دانشگاهیان و تشکل‌های استادی یا دانشجویی فراتر از حمایت از یک کاندیدا، لیست یا جریان است؛ چرا نباید مطالبات قانونی از مراجع و نهادهای مسئول در جامعه و مواد قانون اساسی در خصوص قوه مقننه به بحث و گفت‌وگو گذاشته شود؟ چرا با استناد و تمسک به وظایف مشخص یک دستگاه قانونگذاری نباید از داوطلبان و کاندیداها سؤال شود که نسبت آن‌ها با این قانون چیست؟
شفیعی با ابراز تأسف از این‌که بعضی از کاندیداهای مجلس تفاوت طرح و لایحه را نمی‌دانند، افزود: وقتی به نطق‌ها و منشورهای تبلیغاتی چنین افرادی دقت کنیم احساس می‌کنیم که آمادگی شرکت در حیطه‌های مختلفی را به‌جز کرسی نمایندگی مجلس شورای اسلامی داشته‌اند. معتقدم هرکس قصد کاندیدا شدن برای مسئولیتی را دارد باید به خود مراجعه کند و ببیند که آیا از عهده آن مسئولیت بر می‌آید.
نباید از سطح متعالی گفتمان عمومی جامعه تنازل کنیم
وی مسأله مورد توجه دیگر را حوزه تبلیغاتی انتخابات دانست و اظهار کرد: به اعتقاد من عملکرد تبلیغاتی برخی کاندیداها خود بهترین دلیل بر آن است که دارای صلاحیت لازم ورود به یک دستگاه و مجموعه نیستند؛ معتقدم نباید از سطح متعالی گفتمان عمومی جامعه تنازل کنیم و کوتاه بیاییم و نباید اجازه دهیم که مباحث سطح بالا به گفت‌وگوهای محاوره‌ای تبدیل شود زیرا این یک خطر بزرگ است که بعدها جامعه را با آسیب مواجه می‌کند.
رئیس دفاتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌های خوزستان با بیان این‌که تبیین این موضوع بر عهده نخبگان جامعه و خواص صاحب تشخیص و فهم است، عنوان کرد: این مسئولیتی است که آن‌ها بر عهده دارند و در کلام امام علی (ع) که "همان‌طور که خداوند از آن‌ها که نمی‌دانند عهد گرفته است که بروند یادبگیرند، از آن‌ها که می‌دانند نیز عهد گرفته است که آنچه می‌دانند بگویند و بیان کنند" بر این مسئولیت تأکید شده است.
نقش تعیین‌کننده نخبگان برای عبور دادن جامعه از آسیب‌های فضای انتخابات
وی با اشاره به این‌که نخبگان افق بلندتر و چشم‌انداز دورتری را نسبت به عامه مردم می‌بینند، تصریح کرد: آنچه از نخبگان جامعه انتظار می رود تبیین این مسائل برای عامه مردم است و در این صورت از بخشی از آسیب‌ها در مصونیت خواهیم ماند.
دکتر حسین‌زاده، نیز در ادامه درباره نقش دانشگاهیان در بسترسازی برای حضور گسترده مردم با توجه به برخی مطالبات محقق‌نشده و موارد مطرح در فضای گفتمان عمومی، عنوان کرد: به برکت انقلاب اسلامی سطح آگاهی‌های مردم در کشور به‌گونه‌ای است که رأی انتخاباتی آن‌ها بسیار آگاهانه است و حتی به‌عنوان یک آسیب می‌توان گفت که در سخن برخی کاندیدها این سطوح متوسط نیز رعایت نمی‌شود.
دانشگاه باید بیشتر مروج نگاه کلان مجلس به وضعیت کشور باشد
وی خاطرنشان کرد: معتقدم دانشگاه به عنوان یک نهاد مرجع باید با نگاه کارشناسی خود به مسائل، موضوعات را بررسی و به‌عنوان معیارها و ملاک‌ها برای مردم مطرح کند که بتواند بعدها وظایف اصلی پارلمان را ظهور و بروز دهد؛ نکته مهم در شرایط حساس کنونی اهمیت منافع ملی و به عبارت دیگر رویکردی است که تا حدودی ما را از نگاه جزئی و منطقه‌ای خارج کند. پارلمان جدا از وظایفی که نسبت به هر حوزه و منطقه دارد اما اهمّ وظایف آن به‌خصوص در این مقطع خاص نگاه کلان‌تر به وضعیت کشور است و دانشگاه باید بیشتر مروج این نوع نگاه باشد.
این جامعه‌شناس با اشاره به فرمایش رهبر انقلاب که "حتی کسانی که نظام و رهبری را قبول ندارند، به خاطر سرنوشت کشورشان در انتخابات شرکت کنند"، گفت: این نگاه متواضعانه ایشان دارای یک پیام بسیار مهم منطقه‌ای برای مردم و نخبگان است.
ویژگی‌های منطقه‌ای یا قومی در انتخابات نگاه کلان ملی را دچار آسیب می‌کند
حسین‌زاده اضافه کرد: بر این اساس وظیفه دانشگاهیان نیز این است که سطح نگاه‌ها را ارتقا دهند و به مسایل به‌صورت کلان‌تر نگاه کنند که پس از چند دهه انتخابات همچنان شاهد حضور و پررنگ‌شدن برخی ویژگی‌ها در انتخابات نباشیم؛ ویژگی‌های بسیار منطقه‌ای یا قومی می‌توانند آن نگاه کلان ملی را دچار آسیب کنند؛ به همین دلیل دانشگاهیان باید مروج آن باشند که حضور حداکثری مردم با این ملاک‌های کلان دیده شود و اگر قرار است کاندیدها ارزیابی شوند بیشتر با این معیارها و ملاک‌ها مورد ارزیابی قرار گیرند.
بخشی‌نگری و تقلیل مطالبات به سطح منطقه‌ای؛ یک آسیب اساسی
همچنین در این میزگرد دکتر اسماعیل ایدنی، در خصوص مطالبات دانشگاهیان از مجلس شورای اسلامی، با اشاره به این‌که نگاه و طرح مطالبات به‌صورت عوام‌گرایانه برای کسب رأی مطرح می‌شود اما از منظر نخبگان این مطالبات می‌تواند فراتر باشد، گفت: یکی از معضلات اساسی که پتانسیل رأی آوری بالایی نیز می‌تواند داشته باشد، بخشی‌نگری و تقلیل مطالبات به سطح منطقه‌ای است در حالی‌که کارکرد مجلس به‌طور اخص باید ملی باشد زیرا در سیاست‌گذاری‌های کلان جامعه، تصمیم‌گیری‌ها، قانونگذاری‌ها، تقسیم بودجه و درآمد کشور و بازتوزیع اعتبارات تصمیم‌گیرنده نهایی مجلس است.
وی افزود: آنچه مهم است نگاه کلی نماینده به مسائل کلان اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جامعه است و طرح مسائل و مطالبات گاهأ شهرستانی، بخشی یا استانی نباید آن نگاه ملی نماینده در تصمیم‌گیری‌ها و تصمیم‌سازی‌های کلان کشور را تحت‌تأثیر قرار دهد اما متأسفانه امرور پناه‌پردن به شعارهای منطقه‌ای تعیین‌کننده است که گاه ممکن است با سیاست‌های کلان کشور در تعارض و مشکل‌ساز باشد.
انتظار نخست جامعه دانشگاهعی؛ نگاه کلان مجلس به توسعه همه‌جانبه کشور
رئیس دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز با اشاره به سند چشم انداز 1404، عنوان کرد: انتظار نخست جامعه دانشگاهعی نگاه کلان نمایندگان مجلس به توسعه همه‌جانبه کشور است؛ بر اساس این سند کشور باید در سال 1404 در تمام شاخص‌های منطقه در جایگاه نخست قرار گیرد بنابرین باید بدانیم که شعارهای داده شده تا چه میزان در راستای این سیاست‌های کلان است.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز با بیان این‌که انتظار داریم که نمایندگان به معضلات اصلی مردم توجه کنند، گفت: اکنون در حوزه‌های مختلف معضلاتی وجود دارد که باید حل شوند و به آن‌ها نگاه ویژه‌ای شود؛ باید مسایل معیشتی و اقتصادی به‌خوبی دیده و تصمیم‌گیری‌های مجلس در جهت رشد و توسعه اقتصادی جامعه باشد؛ توجه به سرمایه‌گذاری‌های کلان برای حصول رشد اقتصادی و بحران‌های زیست‌محیطی از دیگر انتظارات است.
کاندیدهای مجلس نگاه خود درباره معضلات زیست‌محیطی را شفاف بیان کنند
ایدنی خاطرنشان کرد: تغییر، جابه‌جایی و دستکاری اکوسیستم‌ها، جابه‌جایی آب‌ها و عدم پرداخت حق‌آبه‌ها موجب شد که امروز مردم بخش وسیعی از جنوب غرب كشور با بحران ریزگردها مواجه باشند؛ بسیاری از مناطق پایین‌دست در جابه‌جایی آب‌ها دچار مشکلاتی شدند. و اکنون نه فقط نمایندگان استان بلکه کل کشور باید یک نگاه کلان و ملی برای حل این معضلات داشته باشند زیرا بخش مهمی از این معضلات حاصل دستكاری‌های انسان در اكوسیستم‌ها در كشور‌های همسایه است. اکنون مسائل زیست‌محیطی و بحران ریزگزدها یک مسأله اساسی است که سلامت مردم را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد و ما انتظار داریم که کاندیدهای مجلس نگاه خود را در این زمینه به‌طور شفاف و روشن بیان کنند.
وی با بیان این‌که در حوزه سلامت عقب‌افتادگی‌های بسیاری در مناطق محروم به‌ویژه حاشیه مرزها وجود دارد، گفت: معتقدم در این خصوص باید یک نوع تبعیض مثبت اعمال شود زیرا نه تنها از بعد مسائل اجتماعی بلکه مسائل سیاسی و امنیتی نیز حائز اهمیت است و باید عقب‌افتادگی‌های این مناطق به‌خوبی جبران شود.
لزوم بسترسازی توسعه NGOها برای تضمین سلامت اداری و اجتماعی
ایدنی با تصریح بر این‌که کار مردم را باید به مردم واگذار کرد، افزود: باید زمینه‌سازی برای حضور پررنگ تر مردم در فعالیت های اجتماعی به‌خصوص سازمان‌های مردم‌نهاد انجام شود؛ این سازمان‌ها نهادهای بسیار خوبی برای نظارت بر دستگاه‌های اجرایی هستند و هرجا حضور پررنگ‌تری داشته باشند، فساد اقتصادی در دستگاه اداری کمتر است؛ بنابراین نمایندگان مجلس باید برنامه‌ای برای بسترسازی و زمینه‌سازی توسعه NGOها به‌عنوان سازوکاری برای تضمین سلامت اداری و اجتماعی داشته باشند.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز با بیان این‌که چالش‌های فرهنگی و اجتماعی خاصی در کشور وجود دارد، گفت: اکنون در بسیاری از مناطق حاشیه شهرها آسیب‌های اجتماعی وجود دارد که ناشی از چالش‌های فرهنگی است؛ در این زمینه باید کارهای بنیادی محتوایی و نه شکلی در مسائل فرهنگی انجام شود تا به این سمت حرکت کنیم که خروجی‌ها بهبود یابد؛ اصالت به شکل در زمینه تشکیل ساختار مهم است اما باید از آن فراتر رویم تا بتوانیم محتوا را بهبود دهیم و فرآورده‌های فرهنگی مناسب داشته باشیم.
حل چالش‌های فرهنگی کشور مستلزم قوانین حمایتی خوب است
هیچ نیرویی درون ساختار نظام با انتخابات قهر نکرده است
ایدنی تصریح کرد: باتوجه به این‌که مجلس جایگاه قانونگذاری است باید در زمینه معضلات فرهنگی فکر اساسی شود؛ معضلات فرهنگی در یک جامعه پایه‌های عمیقی دارند و باید به‌صورت ریشه‌ای حل شوند و حل ریشه‌ها نیز نیازمند قوانین حمایتی خوب است. موضوع دیگر این است که به‌هیچ عنوان نباید دچار افراط و تفریط شویم. خوشبختانه امروز تمام نیروهایی که درون ساختار نظام هستند، علی‌رغم تمام گلایه‌های احتمالی، مردم را به مشارکت در انتخابات تشویق می‌کنند و هر کس دل در گرو نظام دارد با انتخابات قهر نکرده است؛ شاید دوره بی‌بدیلی در طول دوران پس از انقلاب است که هیچ نیرویی درون ساختار نظام و انقلاب با انتخابات قهر نکرده است.
وی ادامه داد: این موضوع یک عقلانیت سیاسی خاصی را نشان می‌دهد که همه به این نتیجه رسیده‌اند که افراط و تفریط راه به جایی نمی‌برد و حتی اگر فکر می‌کنیم مطالبات ما ممکن است به‌طور کامل محقق نشود اما مسیر پیگیری آن این است که به هر شیوه‌ای می‌توانیم نمایندگان را به احقاق مطالبات تشویق کنیم و با مطالبه‌گرایی به مجلس بفرستیم که بتوانیم یک اصلاحات بسیار خوب در قانون‌نویسی و قانونگذاری کشور داشته باشیم.
همچنین در این میزگرد حجت‌الاسلام‌والمسلمین شفیعی، در خصوص اولویت‌های مطالبات جامعه دانشگاهی از نمایندگان مجلس اظهار کرد: انقلاب اسلامی ایجاد یک مسیر جدید است و تکرار راه‌های رفته و نسخه‌های خوانده‌شده نیست.
دانشگاه‌ها و مدیران باید برای اداره امور راهی با نسخه انقلاب اسلامی پیدا کنند
وی با اشاره به سخن یک اندیشمند غربی در باب عملکرد امام (ره) که "آیت‌الله خمینی لوکوموتیوران را عوض نکرد، لوکوموتیو را نیز عوض نکرد بلکه ریل را تغییر داد زیرا به فراست دریافت که تا وقتی ریل را عوض نکند لوکوموتیو و لوکوموتیوران در همان مسیر سابق حرکت می‌کنند"، گفت: این سخن بزرگی است و ما باید از این فضا تنازل و عدول نکنیم که دانشگاه‌ها، مدیران و سیاست‌گذاران کشور باید برای اداره امور راهی متناسب و همخوان با نسخه انقلاب اسلامی پیدا کنند و این دشواری کار این نسل است اگرنه با نسخه‌برداری و کپی‌برداری از راه‌های رفته دیگران هنری به خرج نداده‌ایم.
موضع نمایندگان در خصوص استکبار جهانی یا بیداری اسلامی را باید بدانیم
شفیعی خاطرنشان کرد: انقلاب اسلامی که با شعار نه شرقی، نه غربی شروع شد، نسخه رایج کمونیسم و سوسیالیسم و لیبرالیسم و امپریالیسم را رد کرد و این شعار مردم و راهی بود که امام (ره) ترسیم کردند؛ ایجاد راه جدید و خط جدید همواره تلاش بسیاری می‌خواهد و دشوار است. به عنوان مثال در همین راستا باید بدانیم که موضع نمایندگان مجلس در خصوص استکبار جهانی یا بیداری امت اسلامی چیست.
رییس دفاتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌های خوزستان گفت: این مجلس، مجلس شورای اسلامی یک نظام برآمده از انقلاب اسلامی است و ادبیات امام این بود که ما به مرزهای جغرافیایی متعهد هستیم اما در انتقال پیام برای مرزهای جغرافیایی اعتباری قائل نیستیم.
افرایش و جهت‌دهی به مطالبات اجتماعی کار نخبگان است
وی با بیان این‌که افرایش و جهت‌دهی به مطالبات اجتماعی کار نخبگان است، تصریح کرد: در واقع باید کاندیداها را پای نطق تبلیغاتی و انتخاباتی نگه‌دارند که استناد، مرجع و مدارک گفته‌های او کجاست؟ باید در خصوص وعده‌ها از سوی افکار عمومی سؤال شود که این وعده منطبق بر کدام بخش وظایف ساختاری آن مجموعه است.
هر نماینده مجلس باید نسبت خود را با شعارهای برآمده از انقلاب مشخص کند
رییس دفاتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌های خوزستان تأکید کرد: نماینده مجلس از هر حوزه انتخابیه که به این نهاد راه یابد، به‌دلیل آن‌که عضو مجلس قانونگذاری نظام است باید نسبت خود را با شعارهای برآمده از انقلاب اسلامی مشخص کند؛ باید به صراحت نگاه خود را بیان کند که آیا کشور را به سمت وابستگی و یا قطع وابستگی هدایت خواهد کرد و چه میزان این استعداد و توانایی را در خود می‌بیند که بتواند در این راه نو و مسیر جدید ایده ارایه کند، نظریه بدهد و حرفی برای گفتن داشته باشد.
شفیعی با اشاره به امکان ایجاد این سوءتفاهم که آیا در حوزه شعارهای کلان انقلاب اسلامی نباید دیگر کاری به مسائل داخل داشته باشیم، اظهار کرد: امام راحل (ره) در این خصوص یک مسئولیت دوجانبه بر دوش مردم و مسئولان گذاشتند. ایشان به مسئولان گفتند موظف هستید رفاه نسبی مردم را فراهم کنید، به مردم نیز گفتند موظف‌اید که مطالبات رفاهی خود را آن‌چنان بالا نبرید که مسئولان برای تأمین آن‌ها ناگزیر شوند از بخشی از شعارهای انقلاب اسلامی تنزل کنند. این دو بخش در کنار هم یک تلفیق زیبا و دلنشین است که تضمین حرکت کلی کشور به سمت آرمان‌های انقلاب میباشد.
عدم برنامه‌محوری کاندیداها از آسیب‌های همیشه انتخابات
در ادامه این میزگرد دکتر حسین‌زاده، گفت: یکی از آسیب‌های موجود در جامعه این است گه کمتر نماینده‌ای را در ادوار مختلف مجلس با شعار برنامه‌محور شاهد بوده‌ایم و نداشتن برنامه و در معرض مردم قرار ندادن برنامه‌ها، موجب شده است که پس از شکل‌گیری مجلس هم این مطالبات چندان مشخص و معین نباشد.
وی ادامه داد: زمانی می‌توان عملکرد نمایندگان را در خصوص مطالبات مردم در معرض قضاوت قرار داد و بر اساس آن درخواست‌ها را با شعارها و وعده‌هایی که پیش از ورود به مجلس ارائه داده‌اند، مقایسه کرد که احزاب مقتدر در جامعه وجود داشته باشد؛ این امر در نظام‌های پارلمانی یک امر بدیهی و پذیرفته‌شده است.
وجود احزاب مقتدر لازمه قضاوت درباره شعارها و وعده‌های کاندیداها
این جامعه‌شناس تصریح کرد: این احزاب و گروه‌ها هستند که با برنامه‌های مشخص ورود می‌کنند و ذیل آن‌ها افراد و گروه‌های گوناگون با گرایش‌ها و سلایق و نگاه‌های حزبی در قالب آن برنامه در معرض انتخاب مردم قرار می‌گیرند و پس از شکل‌گیری مجلس، آن برنامه‌ها مورد قضاوت مردم قرار می‌گیرد و اگر برنامه‌ها در پارلمان ظهور و بروز پیدا نکرد، این موضوع را در انتخابات بعد به‌صورت روی‌گردانی رأی مردم شاهد هستیم.
حسین‌زاده با بیان این‌که در این صورت قضاوت درباره میزان وفاداری نمایندگان نسبت به گفته‌ها و برنامه‌های کار ساده‌تر و آسان‌تری است، عنوان کرد: امیدوارم در گام‌هایی که مردم‌سالاری در جامعه طی کرده است شاهد گسترده‌تر شدن، فراگیرشدن و با برنامه‌تر شدن احزاب مختلف باشیم که بتوانند در انتخابات به‌عنوان بخشی از حوزه مشارکت‌های سیاسی حضور فعالی داشته باشند.
لزوم تثبیت بُعد نظارتی مجلس برای مصون ماندن از دادوستدهای سیاسی
دکتر اسماعیل ایدنی در این میزگرد گفت: آنچه از مجلس انتظار می‌رود این است که در درجه اول نقش اساسی و فلسفه وجودی خود را ایفا کند که 2 حیطه بسیار مهم این وظایف قانونگذاری و نظارت است؛ می‌خواهیم این دو وظیفه در جامعه نهادینه شود که تمام دستگاه‌های اجرایی بدانند مصون از نظارت مجلس نیستند و اگر این فرهنگ در جامعه نهادینه شود بسیاری از مشکلات اجرایی حل خواهد شد.
وی با بیان این‌که مشکل این است که بحث نظارت‌ها در ادوار مختلف شدت و ضعف پیدا می‌کند، اضافه کرد: موضوع نظارت باید نهادینه، سازوکار آن طراحی و در جامعه تثبیت شود در این صورت کمتر در معرض کش‌وقوس‌ها و دادوستدهای سیاسی قرار می‌گیرد. بنابراین بعد نظارتی مجلس باید تقویت شود. در بعد قانونگذاری نیز نباید مسائل روزمره مدنظر مدنظر قرار گیرد. بسیاری از قانونگذاری‌هایی که اکنون به معضلاتی تبدیل شده‌اند، و بعضأ بر خلاف سیاست‌های کلان و اسناد بالادستی است، ناشی از تصمیمات مقطعی بوده است.
اجتناب از تصمیم‌گیری‌های مقطعی و توجه به مسائل روزمره در قانونگذاری
ایدنی تصریح کرد: نگاه مجلس باید این باشد که بر اساس استراتژی و راهبرد اصلی کشور، چه میزان از قانونگذاری‌ها در این راستا بوده است، این مسأله باید رصد و پایش شود و میزان انحراف از آن و همچنین لطمات و آثار سوء این برنامه‌ها به اقتصاد و راهبرد کلان جامعه لحاظ شود.
وی با بیان این‌که دومین موضوع نگاه کلان در قانونگذاری در راستای اهداف و سیاست‌های کلان کشور است، اظهار داشت: اکنون نیاز داریم که برخی گشایش‌ها در حوزه‌های مختلف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی کشور ایجاد شود که این امر به‌عنوان یک مطالبه عمومی در فضای جامعه مطرح است.
ضرورت ایجاد شرایط حضور برابر در صحنه برای تمام افراد در ساختار نظام
رئیس دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز با بیان این‌که ما در معرض تهدیدهای مختلفی هستیم، گفت: در مواجهه با تهدیدات مهم‌ترین قدرت، قدرت ناشی از سرمایه اجتماعی یک جامعه است و سرمایه اجتماعی نیز هنگامی شکل می‌گیرد که وحدت، همدلی و هماهنگی میان آحاد مختلف آن افزایش یابد. برای توسعه سرمایه اجتماعی باید بسترهای همدلی و هماهنگی افزایش داده شود و این امر نیز منوط به آن است که شرایط حضور برابر در صحنه جامعه برای تمام افرادی که دل در گرو نظام، توسعه اجتماعی ایران و رشد همه‌جانبه کشور دارند، فراهم شود.
ایدنی خاطرنشان کرد: مجلس می‌تواند زمینه‌ساز آن باشد که این فرصت را برای همه آحاد جامعه فراهم کند؛ در حوزه مسائل بهداشت و درمان نیز اولویت‌های مطالبات از مجلس آینده رسیدگی به مسائل زیست‌محیطی و سلامت است و در افق 1404 نیز باید به بالاترین سطح سلامت برای افراد جامعه در میان کشورهای منطقه دست یابیم بنابراین انتظار می رود سمت و سوی تصویب قوانین در مجلس دستیابی و هرچه نزدیک‌تر شدن به اهداف سند چشم‌انداز باشد.