کشور نیازمند آمایش آموزشی است
دکتر علی حسین حسین زاده در گفت و گو با خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی کارون پرس درباره گسترش پدیده خرید و فروش پایان نامه های دانشجویی، افزود: شکی نیست که جامعه علمی کشورمان در بعد از انقلاب جهشی مناسب پیدا کرده است و در حوزه های مختلف،دستاوردهای مهمی را نیز به دست آورده است که آثار آن در جامعه بسیار گسترده و آشکار است.
وی ادامه داد:این جهش و رشدی که حاصل زحمات مجموعه حوزه های علمی ،دانشگاه ها و دیگر مراکز است ،از منظر آسیب شناسی باید مورد بررسی قرار گیرد تا نقاط ضعف و کاستی های آن شناسایی شود و در جهت رفع آنها نیز برنامه ریزی صورت گیرد.
حسین زاده در ادامه پایان نامه های دانشجویی را یکی از موضوعات قابل توجه در بحث آسیب شناسی جهش های علمی برشمرد و افزود: افزایش آمار دانشجویان ،افزایش واحدهای دانشگاهی به شکل های مختلف را سبب شده است در نتیجه زمینه رشد کمی به ویژه در مقاطع تحصیلات تکمیلی و دوره های ارشد و دکتری را فراهم کرده است .
وی تصریح کرد: از این رو باید تناسبی میان رشد کمی به ویژه در مقاطع تحصیلات عالی که شاخص های مهمتری را می طلبد ،ایجاد کرد.
این استاد دانشگاه در ادامه به برخی از این شاخص های مهم اشاره کردو گفت: مثلا موضوعاتی نظیر آزمایشگاه هاو نیز پروژه های صنعتی و فنی مرتبط با رشته تحصیلی را در مقاطع تحصیلی بالاتر تعریف کرد،زیرا بخش عمده ای از پایان نامه های فنی در حوزه صنعت تعریف شده و پروژه ها و خدماتی را می توان در قالب پایان نامه تعریف کرد.
این جامعه شناس اضافه کرد:بنابراین عدم وجود یا کمبود این شاخص ها برای رشد تحصیلات تکمیلی سبب بروزبرخی از معضلات در بحث پایان نامه های دانشگاهی شده که نتیجه آن به وجود آمدن انتقاداتی از سوی برخی صاحب نظران و اصحاب رسانه شده است.
رئیس دانشگاه جامع علمی و کاربردی استان خوزستان ضمن یادآوری این موضوع که مسائل و معضلات مربوط به پایان نامه های دانشگاهی تنها گریبانگیر کشورما نیست ،گفت: دانشگاه های کشورهایی نظیر هندوستان،مالزی و نیز تاجیکستان نیز در گیر و دار معضلات پایان نامه دانشجویان خود هستند.
وی ادامه داد: البته در بسیاری از کشورها ،دانشگاه ها از لحاظ سطح علمی رتبه بندی می شوند هرچند که در کشورما چنین سطح بندیی به ندرت صورت می گیرد و اصولا وجود ندارد ،در نتیجه معضلاتی نظیر پایان نامه های دانشجویی را به وجود آورده است .
حسین زاده خاطر نشان کرد: در مقاطع علمی بالاتر روند تهیه پایان نامه ها به شیوه خرید و فروش صدق نمی کند زیرا مراحل تنظیم و تهیه یک پایان نامه مختلف است و فصل به فصل آن توسط استاد راهنما و مشاور بررسی می شود و ایرادات آن برطرف می شود،در نتیجه فرایند تهیه یک پایان نامه یک پروسه بسیار طولانی که در نهایت مورد قضاوت و داوری قرار می گیرد.
وی افزود: پایان نامه فرایندی علمی است که می توان از آن در یک پروسه علمی بهره برداری کرد از این رو دانشگاه هایی با سطح علمی پایین به این امر توجه نمی کنند.
این استاد دانشگاه گفت:لزوم بازنگری و توجه به بحث کمیت پایان نامه ها در کنار تعریف شاخص های مهم در مقاطع علمی ،احساس می شود.
حسین زاده در پاسخ به سئوال دیگری درباره گسترش پدیده مدرک گرایی در قالب کسب مدرک دانشگاهی، ضمن اشاره به خروجی بسیار خوب برخی از دانشگاه های کشور در بعد از انقلاب گفت: اینکه جامعه و خانواده های ما بخشی از درآمد خود را برای ادامه تحصیل فرزندانشان در دانشگاه های مختلف هزینه می کنند ،امری قابل تقدیر است و گرایش مثبتی در جامعه محسوب می شود.
وی ادامه داد: شکل دادن و ارتقا بخشیدن این گرایش از وظایف مهم دانشگاه ها و برخی مراکز علمی جامعه است تا از این خروجی ها استفاده بهتری در کنار تعریف ظرفیت های مناسب در حوزه های مختلف مورد نیاز و نیازی جامعه داشته باشیم.
حسین زاده گفت: پدیده مطرح گرایی در همه جای دنیا وجود دارد اما اگر جامعه یک نگاه آسیب شناسانه و دقیقی به حوزه آموزشی خود داشته باشد و کیفیت را جایگزین کمیت کند ،تا حدود زیادی می توانیم جایگاه و موقعیت فارغ التحصیلان را در بیرون از دانشگاه تضمین کنیم.
وی ادامه داد: کاهش گسترش چنین پدیده ای ریشه در عدم ارتباط میان دانشگاه ها با سایر نهادهای بیرونی جامعه دارد،زیرا در صورت گسترش چنین ارتباط گسترده و تکمیل کننده ای می توان بسیاری از ضعف ها و مسائل را حل کرد.
رئیس دانشگاه جامع علمی و کاربردی استان خوزستان در ادامه در پاسخ به اینکه اصولا چه سازمانی متولی برقراری این هماهنگی میان محیط های دانشگاهی و نیازهای جامعه است ،گفت: این موضوع برمی گردد به نظام آموزشی و اداری کل کشور که باید این تنظیمات را انجام دهد.
رئیس مجمع فرهنگ شهروندی افزود: همان گونه که برای سرزمین ،آمایش صورت می گیرد،در بعد آموزشی، کشور نیازمند آمایش آموزشی است، تا پتانسیل ها، شناسایی و رشته ها براساس نیاز جامعه تعریف و دانشجویان در این زمینه تربیت و پرورش پیدا کنند.
این استاد دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی دانشگاه شهید چمران اهواز در پاسخ به اینکه در چند سال اخیر تحصیلات دانشگاهی جایگاه خود را از کسب علم ،به مدرک گرایی برای کسب شغل و درآمد مناسب و بیشتر تغییر داده است و این روند معضلاتی را ایجاد کرده است نیز گفت:دانشگاه های علمی کاربردی که از سال 1371 فعالیت خود را آغاز کرد در حقیقت در راستای همین نگاه آسیب شناختی به حوزه آموزشی شکل گرفت.
وی ادمه داد: برای ایجاد ارتباط نهادهای آموزشی با سایر نهادهای جامعه بحث نبود تکنیسین تعریف می ،در نتیجه تلاش شد تا با ارائه آموزش های مرتبط با شغل و حرفه کارکنان، این نیاز از طریق دانشگاه های علمی و کاربردی پاسخ داده شود.
حسین زاده در مورد مهمترین ماموریت های کاری و علمی این دانشگاه گفت: دانشگاه علمی کاربردی با هدف ایجاد مهارت و اشتغال شکل گرفت و در راستای عدم وجود تعریفی مناسب در اصل نظام آموزشی دانشگاه ها و نیز عدم هم خوانی برخی حرفه ها با مدرک دانشگاهی کارکنان ایجاد شد که در طول سالهای بعد از شکل گیری، این روند تا سطوح بالا ارتقا پیدا کرد.
وی اضافه کرد: در بسیاری از نهادها نیازمند افرادی هستیم که مهارت های آنان برای ایجاد بهره وری سیستمی کمک کننده باشد.
رئیس دانشگاه جامع علمی - کاربردی استان خوزستان درادامه ضمن اشاره به برخی از مهمترین رشته های آموزشی در دانشگاه علمی و کاربردی افزود:رشته هایی نظیر مهارت های حسابداری ،روابط عمومی ،مددکاری اجتماعی و نیز خبرنگاری از رشته هایی است که در قالب همان تکنسین در نهادهای مختلف تعریف می شوند.
حسین زاده افزود: هرچند این ایراد در همه جای دنیا وجود دارد که مثلا یک دانش آموخته رشته مهندسی،صنعتی و مکانیک بعد از فارغ التحصیلی نتواند خود را در جامعه نشان دهد ،از این رو دانشگاه علمی و کاربردی در صدد است تا افراد را ضمن اینکه از دانش علمی برخوردار هستند ،از حوزه مهارتی نیز برخوردار کند تا خود را با حوزه صنعتی و شغلی شان مرتبط کند.
وی تصریح کرد: در حال حاضر استان خوزستان بیش از 25هزار دانشجو در دانشگاه های علمی و کاربردی دارد و نزدیک به 30واحد دانشگاهی مرتبط با مهارت های مورد نیاز، در این دانشگاه ها آموزش داده می شود.
این استاد دانشگاه خاطر نشان کرد: مهارت های ارائه شده در دانشگاههای علمی و کاربردی و مدرک اخذ شده از این دانشگاه ها همان بحث آسیب شناسی مدرک گرایی برای پشت میز نشینی است.
حسین زاده در ادامه و در واکنش به وجود برخی خط قرمزهایی برای موضوعات پایان نامه ای در سئوال مجدد کارون پرس نیز گفت: گسترش یافتن موضوعات پایان نامه ها با ایجاد ارتباطات مختلف محیط های آموزشی با بیرون و نیز شناسایی نیازهای روز جامعه میسر می شود.
وی افزود: در حال حاضر در بیشتر نقاط جهان حل چنین مسائلی از طریف بخش های خصوصی شکل می گیرد تا پیرامون موضوعاتی ،تحقیقاتی انجام گیرد ،اما متاسفانه به دلیل عدم شکل گیری بخش خصوصی قوی با چنین کمبودهایی روبرو هستیم .
این استاد جامعه شناس ادامه داد: کمبود سوژه یا موضوع برای پایان نامه در پرتو فعال شدن بدنه واحدهای اقتصادی یا شغلی کشور است که می تواند موضوعات را برای انجام تحقیقات و پژوهش های علمی و کاربردی تعریف کند.
وی گفت: البته بخش دیگری از تحقیقات که جنبه پژوهش بنیادی دارد باید توسط تیم های پژوهشی در دانشگاه ها انجام گیرد و خوشبختانه گسترش این پژوهش ها در کشورمان رو به رشد است.
حسین زاده همچنین در پاسخ به اینکه تا چه میزان این پژوهش ها می تواند در حل مشکلات و مسائل اجتماعی جامعه نقش و تاثیر داشته باشد نیز گفت :تاثیر نتایج این پژوهش ها بر جامعه صددر صد است و لازمه ادامه دار و آشکار شدن بیشتر این تاثیرات،ارتباط مراکز دانشگاهی با بخش های مختلف جامعه از خانواده گرفته تا بخش های بزرگ صنعتی ،است .
وی در واکنش به جنبه نمادین شدن چنین پایان نامه ها و تحقیقاتی گفت:بخشی از ایرادات وارد شده به پایان نامه ها نشات گرفته ازبحث های پیشین و نوع نگاه ابتدایی به پایان نامه ها است که منجر شده است ،بسیاری از پایان نامه ها جنبه عملیاتی پیدا نکنند و به عبارتی تنها در دانشگاه ها خاک بخورد و کمتر از نتایج آنها استفاده شود.
حسین زاده یادآور شد: باید به این نکته نیز اشاره کرد که دانشگاه های علمی و کاربردیی در کشور وجود دارد که مدرک اخذ شده از آنها به نوعی برند محسوب می شود و دانشجویان فارغ التحصیل شده از این دانشگاه ها به راحتی می توانند در حوزه ها نفتی ،صنعتی ،پتروشیمی و حفاری مشغول به کار شوند.
وی ادامه داد: لذا لازم است رشته ها و واحدهای دانشگاه علمی و کاربردی خوزستان متناسب با نیازهای صنعتی و پتانسیل استان تعریف شود تا از این رهگذر بتوانیم دانش علمی و تجربی این پتانسیل ها را به فرزندانمان منتقل کنیم.
رئیس دانشگاه جامع علمی و کاربردی استان خوزستان در پایان با اشاره به نقش مطبوعات و رسانه ها در تعامل بیشتر با مراکز آموزشی و جامعه گفت:به هر میزان در حوزه رسانه ای فعالتر و علمی تر باشیم به مراتب تاثیرات آن را در جامعه آشکارتر خواهیم دید و این جز با برقراری ارتباط دو طرفه میسر نخواهد شد.